Son güncelleme:
08/04/2014

Tuz Gölü Kapalı Su Havzasının Kuruması


İhtilafın konusu (Özet):

Tuz Gölü ve satelit sulak alanları (Kulu, Tersakan ve Bolluk Gölleri, Eşmekaya Sazlıkları), 2000 yılından beri Özel Çevre Koruma Bölgesi statüsüyle resmi koruma alanı olmasına rağmen, baskın su politikaları nedeniyle tamamen kuruma riskiyle karşı karşıyadır. Tuz Gölü kapalı havzasında yoğun olarak yürütülen sulu tarım faaliyetleri yasa dışı yeraltı kuyularına dayanmaktadır. Her yıl daha derine açılan kuyular havzayı doğal olarak besleyen taban suyunda düşüşe, kontrolü gittikçe zorlaşan bir çölleşme ve tuzlanmaya yol açmıştır. Bölgedeki tek tatlı su sistemini oluşturan Eşmekaya Sazlıkları 1996 yılında inşaatına başlanan barajla tamamen yitirilmiş ve sulak sisteme bağlı yerel ekonominin çöküşüne neden olmuştur.

Temel veriler
İhtilafın ismi:Tuz Gölü Kapalı Su Havzasının Kuruması
Ülke:Türkiye
İl veya eyaletAksaray
Yer:Kulu, Şereflikoçhisar, Cihanbeyli, Aksaray
Konum hassasiyetiDÜŞÜK (ülke düzeyi)
İhtilafın nedenleri
Ana kategori:HES'ler ve su yönetimi
Alt kategori:HES'ler, barajlar ve su paylaşım ihtilafları
Tuzlanma
İhtilafa konu olan meta:Endüstriyel atık
Şeker
Evsel atık
Doğal gaz
Su
Proje detayları
Proje detayları

Aksaray ili Kulu, Şereflikoçhisar, Cihanbeyli, Aksaray ilçelerinde Tuz Gölü kapalı su havzasının kuruması sorunu vardır. İklim değişikliği etkilerine ek olarak, başta şeker pancarı olmak üzere sulu tarım amacıyla bölgede açılan kaçak kuyular Tuz Gölü’nü 1987-2005 yılları arasında %60 civarında küçültmüştür. Bugün göl alanı yaklaşık 130,000ha’a inmiştir. Bölgede sulu tarım için yılda ortalama hektar başına 6000 m3 su kullanılmaktadır. 2000’li yılların başında Tuz Gölü’nü besleyen yeraltı suyunun miktarı yılda 740 hm3 civarındayken günümüzde bunun ciddi bir oranda azaldığı tahmin edilmektedir. Gün geçtikçe kuruyan gölün yanı sıra tuzcul ortama has endemik bitki türlerinin yoğunlaştığı yarı sulak habitatlar da etkilenmiştir. Eşmekaya Sazlıkları 1997 yılına kadar 11,250 ha’lık bir Önemli Kuş Alanı iken 6,700 ha sulama amaçlı inşa edilen Eşmekaya Barajı nedeniyle bugün sazlıklar tamamen kurumuş ve tüm ornitolojik çeşitlilik yok olmuştur. Ayrıca, Tuz Gölü’nün sahip olduğu doğal yapının gaz depolamaya müsait olduğundan yola çıkarak, Türkiye’nin doğal gaz arz güvenliğine yönelik, her birinin fiziksel hacmi 630 bin m3 olan, on iki üniteden oluşan bir depolama tesisi planlanmaktadır. Tesisin günlük Türkiye doğalgaz şebekesine 40 milyon m3 gaz verilebileceği öngörülmektedir. İhale süreci 2010’da başlayan Tuz Gölü Doğalgaz Depolama Tesisi yılda 1 milyar m3 doğalgaz depolanmasına olanak sağlayacak ve 2018’de tamamlanması beklenen bir projedir. Ancak mağaralardaki tuzların eritilmesi büyük miktarda temiz su kullanılmasını gerektirmekte ve bölgede halihazırda az bulunan su kaynaklarına baskı oluşturmaktadır. Tatlı suyun Özel Çevre Koruma Bölgesi dışında kalan Hirfanlı Barajından (120 km mesafe) getirilmesi söz konusudur. Projenin gerçekleşeceği alanın Aksaray-Şereflikoçhisar arasındaki fay hattına olan yakınlığından ve yaratabileceği potansiyel bir felaketten ötürü de sorgulandığı bilinmektedir. Alandaki proje şirketleri China Tianchen Engineering Corporation, ATLAS Petrol Gaz İthalat İhracat, BOTAŞ, DSİ'dir.

Nüfus türüKırsal
İhtilafın başlama yılı:1997
Proje sahibi şirketler:General Directorate of State Hydraulic Works from Turkey - for Esmekaya Dam
ATLAS Petroleum, Gas, Import, Export and Marketing Inc. from Turkey - for natural gas storage
China Tianchen Engineering Corporation from China - for natural gas storage
BOTAS from Turkey - for natural gas storage
Finansman kuruluşları:The World Bank (WB) from United States of America
İhtilaf
İhtilafın yoğunluk durumuPOTANSİYEL / UYKUDA / GÖRÜNMEZ (Mevcut durumda görünür bir örgütlenme yok)
Karşı hareketin başladığı aşama:Görünür karşı hareket henüz mevcut değil
Projenin etkileri
Çevre etkileriGörülen: Biyolojik çeşitlilik kaybı (yaban hayatı, tarımsal çeşitlilik), Çölleşme/kuraklık, Manzara/estetik kaybı, Yer altı sularının kirlenmesi veya tükenmesi, Ekolojik ve hidrolojik dengenin bozulması
Potansiyel: Gıda güvenliğinin tehdidi ve gıda krizi (ekin bozulması vb.), İklim değişikliği, Toprak erozyonu, Hidrolik ve jeolojik sistemlerin büyük ölçekli hasarı
Sağlık etkileriPotansiyel: Yetersiz beslenme, Ruhsal problemler (stres, depresyon, intihar vb.)
Sosyoekonomik etkilerGörülen: Geçim kaynağı kaybı, Geleneksel bilgi/yöntem/kültür kaybı, Topraksızlaşma, Doğal güzelliğin ve ilişkilendirilen yerel aidiyet duygusunun kaybı
Potansiyel: Yerinden edilme/zorunlu göç
İhtilaf süreci
Projenin mevcut durumuFaaliyet göstermekte
İhtilaf sürecinde gerçekleşenler:Göç/yerinden edilme
Bu ihtilafta çevre adaleti sizce sağlandı mı?:Hayır
Neden? Kısaca açıklayınız:Alan için yürütülen eylemler kısaca şöyle özetlenebilir: WWF Türkiye, Konya Kapalı Havzası Entegre Havza Yönetimi Projesini yürütmüş ancak havzanın korunmasında gelişme kaydedilememiştir. Kamuoyu oluşturmak amacıyla yapılan eylemler de başarılı sonuçlar vermemiştir. Örneğin, Doğa Derneği Tuz Gölü’ndeki biyolojik çeşitlilik kaybı ve çölleşmeye dikkat çekmek üzere bölgede insan gövdelerden “İmdat” yazılan bir etkinlik düzenlemiştir. Sonuç olarak, Tuz Gölü ekolojik özelliklerinden ötürü Özel Çevre Koruma Kurumu olmasına rağmen etkin bir koruma gözlenememektedir.
Referanslar ve belgeler
İlgili yasa ve mevzuat - ihtilafla ilişkili hukukî metinler

Environmental Impact Assessment Regulation

Direct Income Support Program

Referanslar - ihtilafla ilgili makale, kitap…

Ekercin, S., 2001-2007. Uzaktan Alglama ve Corafi Bilgi Sistemleri Entegrasyonu ile Tuz Gl ve Yakn evresinin Zamana Bal Deiim Analizi. Doktora Tezi, T Fen Bilimleri Enstits.

WWF. 2010. Turkiyenin Yarinlari Projesi Sonu Raporu. (Report - Turkish)

Basak, E. 2003. Ecological and Socio-Economic Valuation of Tuz Gl Specially Protected Area, Central Anatolia, Turkey. MSc Thesis, Wageningen University.

Tuz Lake Consortium. 2001. Integrated Feasibility Study for the Sanitation of the Tuz Lake Basin. Final Report for Authority for the Protection of Special Areas, Turkish Ministry of Environment. Ankara.

WWF Turkey
[click to view]

Radikal: Tuz Golunde Mutsuz Flamingolar (Unhappy Flamingos of Tuz Golu - Turkish)
[click to view]

Haber7: Tuz Golunun altina dogal gaz deposu (natural gas storage under Tuz Golu -Turkish)
[click to view]

Milliyet: Uydu fotograflarndan Tuz Golunun tukenisi (Satellite photographs of the extinction Tuz Golu - Turkish)
[click to view]

Enerji Enstitusu (Energy Institute): BOTAS, 569 milyona gazi Tuz Golune depolayacak (BOTAS will pay 569 million, to store gas under Tuz Golu - Turkish)
[click to view]

NEWSPAPER ARTICLES:

Radikal: Tuz Glnn llemesine 10 yl kald (10 years to the desertification of Tuz Lake Turkish)
[click to view]

Vatan : Cinliler,Tuz Golunun icini oyup dogalgaz deposu yapacak (Chinese company will carve Tuz Golu into a natural gas tank - Turkish)
[click to view]

Habervitrini : Turkiyenin Dogalgaz Deposu Yapilmak Istenen Tuz Golu, 1. Dereceden 5. Dereceye Kadar Deprem Bolgesi (Natural Gas Tank to be made under Tuz Golu is on 1st to 5th degree earthquake zone - Turkish)
[click to view]

İlgili görseller (fotoğraflar, videolar) - ihtilafla ilgili fotoğraf ve video linkleri

Turkeys Lake Tuz could disappear by 2015
[click to view]

Ek bilgiler
Katkıda bulunan:Esra Basak
Son güncelleme08/04/2014
İhtilaf no:1048
Yorumlar
Legal notice / Aviso legal
We use cookies for statistical purposes and to improve our services. By clicking "Accept cookies" you consent to place cookies when visiting the website. For more information, and to find out how to change the configuration of cookies, please read our cookie policy. Utilizamos cookies para realizar el análisis de la navegación de los usuarios y mejorar nuestros servicios. Al pulsar "Accept cookies" consiente dichas cookies. Puede obtener más información, o bien conocer cómo cambiar la configuración, pulsando en más información.