Please zoom in or out and select the base layer according to your preference to make the map ready for printing, then press the Print button above.

Kirazlıyayla Çinko-Kurşun-Bakır Flotasyon Tesisi ve Atık Barajı Projesi


İhtilafın konusu (Özet):

Bursa Yenişehir İlçesi’ne bağlı Kirazlıyayla Köyü’nde Meyra Madencilik tarafından yapılmak istenen ‘’Çinko, Kurşun, Bakır Zenginleştirme (Flotasyon) Tesisi ve Atık Barajı’’ Projesi, Kirazlıyayla halkının itirazlarıyla karşılandı. Geçimini tarım ve hayvancılıkla sürdüren, kullandıkları meraları, sulama göletleri, anıt sayılabilecek ağaçları projeyi başlatan şirket tarafından hızlıca yok edilen Kirazlıyayla halkı, yaşam alanlarını korumak, köyün varlıklarını geleceğe taşımak, sağlığını koruyabilmek adına itirazlarını, mücadelesini sürdürüyor.Proje alanı; orman, tarım ve hazine arazileri içerisinde yer almaktadır. 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’na göre ÇED alanı “Diğer Tarım Alanlarında” ve “Kırsal Yerleşim Alanlarında” ve “İznik gölü uzun mesafe koruma bandında” (Ruhsat alanının % 17’si ÇED başvuru alanının %10’u) kalmaktadır. Proje alanı Bursa’ya 60 km, Yenişehir’e 11 km uzaklıktadır.

Temel veriler

İhtilafın ismi:Kirazlıyayla Çinko-Kurşun-Bakır Flotasyon Tesisi ve Atık Barajı Projesi
Ülke:Türkiye
İl veya eyaletBursa
Yer:Yenişehir, Kirazlıyayla
Konum hassasiyetiYÜKSEK (yerel düzey)

İhtilafın nedenleri

Ana kategori:Maden ve yapı malzemesi çıkarımı
Alt kategori:Sulak alan ve kıyı yönetimi
Ormansızlaştırma (orman yönetimi)
Cevher artığı
Toprak gaspı (land grabbing)
Maden işleme
Ulaşım kaynaklı kirlilik (sızıntı, toz ve salımlar, gürültü, ışık kirliliği)
İhtilafa konu olan meta:Kurşun
Kurşun
Kurşun
Bakır
Çinko
Bakır
Çinko
Bakır
Çinko

Proje detayları

Proje detayları

Kirazlıyayla Köyü (Mahallesi)'nde yapılması planlanan Çinko, Kurşun, Bakır Zenginleştirme (Flotasyon) Tesisi ve Atık Barajı Proje alanı; 1/100.000 Ölçekli 2020 yılı Bursa İl Çevre Düzeni Planı’nda ‘Diğer Tarım Alanları ve Orman Alanları’ içerisinde kalmaktadır. Meyra Madencilik tarafından ilgili projenin asıl etki alanına sahip maden ocağının ÇED raporu bakanlığa sunulmuş; 14/01/2014 tarihinde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmıştır. Proje alanında ve 3 km. mesafede tapu kayıtlarında görülmeyen topoğrafik olarak tepenin maden sahası değil İznik Gölü'ne bakan tarafta tarla vasıflı kısmi zeytinlik bulunmaktadır dolayısıyla etki alanı belirtilenden daha geniştir. Toplam 23,65 ha alanın 17,4 hektarı orman, 6,25 hektar alanı şahıs arazisidir. ÇED alanı (maden alanı) ve 4 km'lik yarıçap içerisinde 9 köy, bu köylere ait tarım ve hayvancılık arazileri, bu arazilerden geçimini sağlayan yani tarımsal faaliyetlerle geçinen köy halkı vardır. Kirazlıyayla teknik incelemesinde geçim kaynağı olarak belirtilen ürünler enginar, armut,ıhlamur, kiraz,ceviz, fındık ve arıcılık faaliyetleridir. Tarımsal alanlarda yaratılacak tahribatın yanısıra, yukarıda sıralanan ve tarımın değişmez girdisi olan su varlıklarının zarar görmesi, kirlenmesi, yok olması 230 yıldır burada ikamet eden Kirazlıyayla halkının yerinden edilmesi anlamına gelmektedir. ÇED raporunun birçok yerinde 'parsellerin tarım dışı amaçlı kullanım izni alınmadan sahada hiçbir işlem yapılmayacağı' belirtilmesine ve flotasyon-atık barajı kurulacak alan için hem Bursa İl Müdürlüğü’nün hem de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın olumsuz görüşü olmasına rağmen alanda inşaat çalışması başlamıştır. Ayrıca 2015 yılında ÇED olumlu kararı verilen 273,63 hektar ocak alanındaki tarım arazileri için alınması 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu gereği olan amaç dışı kullanım izni alınmadığı gibi toprak koruma projesi de hazırlanmamıştır. Bu nedenle maden sahasında bulunan tarım arazilerine, dikili tarım alanlarına ilişkin doğru bilgiler de üretilememiştir. (Politeknik, Kirazlıyayla Teknik Raporu, 18 Ekim 2020'den yararlanılmıştır)

Proje alanıBağlı Olduğu Maden Ocağının Etki Alanı: 273,63 Hektar Proje Alanı: 23,65 Hektar
Nüfus türüKırsal
Etkilenen nüfus53.921 Kişi (Yenişehir İlçe Nüfusu)
İhtilafın başlama yılı:14/01/2014
İlgili devlet kuruluşları:Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Harekete geçen sivil toplum kuruluşları:Yenişehir Çevre Platformu (YEÇEP)
Kirazlıyayla Doğa Koruma Derneği
Cumhuriyet Kadınları
Bursa Çevre Platformu (BUÇEP)
DOĞADER
Tüm Emekli-Sen

Meslek Odaları:
TMMOB
Bursa Barosu
Türk Tabipler Birliği
Esnaf ve Zanaatkarlar Odası

İhtilaf

İhtilafın yoğunluk durumuYÜKSEK (Sokak protestoları, görünür örgütlenmeler, tutuklanmalar, şiddet içeren çatışmalar)
Karşı hareketin başladığı aşama:Proje uygulamalarına tepki olarak
Harekete geçen gruplar:Çiftçiler
Yerliler veya geleneksel topluluklar
Yerel sivil toplum örgütleri
Komşular/vatandaşlar/topluluklar
Meslek odaları
Kadınlar
Bilim insanları/uzmanlar
Harekete geçme şekilleri:Alternatif rapor/bilgi oluşturma
Ulusal ve uluslararası STK'ların müdahil olması
Dava, mahkeme, yasal aktivizm
ÇED raporlarına itirazlar
Resmi şikayet dilekçeleri
Sokak eylemleri

Projenin etkileri

Çevre etkileriGörülen: Hava kirliliği, Biyolojik çeşitlilik kaybı (yaban hayatı, tarımsal çeşitlilik), Gıda güvenliğinin tehdidi ve gıda krizi (ekin bozulması vb.), Manzara/estetik kaybı, Gürültü kirliliği, Toprak kirlenmesi, Ormansızlaşma ve yeşil örtü kaybı
Potansiyel: Seller (nehir, kıyı, çamur seli), Genetik kirlenme, İklim değişikliği, Atık taşkını, Yüzey suyu kirlenmesi/su kalitesinin (fizikokimyasal, biyolojik) düşmesi, Yer altı sularının kirlenmesi veya tükenmesi, Ekolojik ve hidrolojik dengenin bozulması, Cevher artığı sızıntıları
Sağlık etkileriGörülen: Kazalar, Yetersiz beslenme, Çevreyle ilgili diğer hastalıklar
Sosyoekonomik etkilerGörülen: Yerinden edilme/zorunlu göç, İş güvenliği eksikliği, işten çıkarma, işsizlik, Geçim kaynağı kaybı, Geleneksel bilgi/yöntem/kültür kaybı, Artan asker ve polis mevcudiyeti, Kadınlar üzerinde olumsuz etkiler, İnsan hakları ihlalleri, Topraksızlaşma, Doğal güzelliğin ve ilişkilendirilen yerel aidiyet duygusunun kaybı

İhtilaf süreci

Projenin mevcut durumuPlanlanmış durumda
İhtilaf sürecinde gerçekleşenler:Aktivistlerin suçlanması
Mahkeme kararı (başarısızlık)
Göç/yerinden edilme
Baskı ve askerileşme
Varsa öneriler:İlgili bölgede farklı maden projeleri başvuruları da mevcuttur. Yoğun çevresel kirliliklerin artmaması bu aşamada verilecek karara göre şekillenecektir. Etkilenecek doğal varlıkların bir an önce rehabilite edilerek projelere son verilmesi talep edilmektedir.
Bu ihtilafta çevre adaleti sizce sağlandı mı?:Hayır
Neden? Kısaca açıklayınız:Mahkeme tarafından istenen bilirkişi raporuna uyulmayarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sunulan ÇED raporu kabul edildi. Açılan karşı dava süreci devam etmektedir.

Referanslar ve belgeler

İlgili yasa ve mevzuat - ihtilafla ilişkili hukukî metinler

Kirazlıyayla Çinko - Kurşun - Bakır Zenginleştirme Tesisi ve Atık Barajı Projesi Nihai ÇED Raporu TMMOB Bursa İKK Raporu
https://www.mmo.org.tr/bursa/haber/kirazliyayla-cinko-kursun-bakir-zenginlestirme-tesisi-ve-atik-baraji-projesi-nihai-ced

ÇİNKO-KURŞUN-BAKIR ZENGİNLEŞTİRME (FLOTASYON) TESİSİ VE ATIK BARAJI NİHAİ ÇED RAPORU
http://eced.csb.gov.tr/ced/jsp/ek1/23187

Kirazlıyayla Teknik Raporu
http://politeknik.org.tr/wp-content/uploads/2020/11/Politeknik_Kirazliyayla_Raporu_.pdf

MADEN SAHASINA ULAŞIM ENGELERLE DOLU YARGI SÜRECİ DEVAM EDİYOR, MADENCİ ŞİRKET DURMUYOR!
http://www.tmmob.org.tr/icerik/tmmob-kirazliyayla-mahalle-sakinlerinin-maden-direnisine-destek-verdi

Kirazlıyayla'ya Yapılmak İstenen Maden Tesisi Davasında Mahkemeden Sonuç Çıkmadı
https://www.evrensel.net/haber/417546/kirazliyaylaya-yapilmak-istenen-maden-tesisi-davasinda-mahkemeden-sonuc-cikmadi

Kirazlıyayla'da Kadınlar Maden İçin Kesilen Ağaçların Yerine Fidan Dikti
https://www.birgun.net/haber/kirazliyayla-da-kadinlar-maden-icin-kesilen-agaclarin-yerine-fidan-dikti-313009

Maden Tesisine Karşı Çıkan Kirazlıyayla Köyü'nden 9 Kişi Gözaltına Alındı
https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/maden-tesisine-karsi-cikan-kirazliyayla-koyunden-9-kisi-gozaltina-alindi-1743827

Kirazlıyayla’da Halk Kazandı: ÇED Raporu Olumsuz
https://www.gazeteduvar.com.tr/turkiye/2020/08/15/kirazliyaylada-halk-kazandi-ced-raporu-olumsuz

İlgili görseller (fotoğraflar, videolar) - ihtilafla ilgili fotoğraf ve video linkleri

Yenişehir-Kirazlıyayla Çinko - Kurşun - Bakır Zenginleştirme Tesisi ve Atık Barajı Projesi'ne Karşı Halk Direnişi
https://www.facebook.com/yenisehircevreplatformu/videos/kirazl%C4%B1yaylal%C4%B1lar-bu-g%C3%BCne-de-madencilerin-g%C3%B6lgesinde-ba%C5%9Fladilar-k%C3%B6yl%C3%BCler-kep%C3%A7eni/621137875280200/?__so__=permalink&__rv__=related_videos

Ek bilgiler

Katkıda bulunan:Sultan Gülsün (Polen Ekoloji)
Son güncelleme25/11/2020
İhtilaf no:5323

Images

 

Kirazlıyayla’daki Altın Madeni İçin ÇED Raporu Olumsuz Kararı Verildi

Su kaynakları, tarım arazileri ve orman sahasının maden ve atık barajına karşı eylemler yapan Kirazlıyayla halkı ve Yenişehir Çevre Platformu (YEÇEP), “Firmanın çıkaracağı günlük, her 55 ton cevher için 894 ton toprağımızın kimyasallarla kirletilmesini ve yaşam alanımıza gömülmesini istemiyoruz. Biz Yenişehir Ovası’nın Marmara'nın çöplüğü olmasını istemiyoruz” açıklamasında bulunmuştu. Tepki gösteren yöre halkına firma tarafından noter kanalıyla ihtarname gönderilmesiyle Kirazlıyayla köylüleri tekrar bir araya gelerek, Meyra Madencilik şirketine karşı dava açtılar. Bilirkişi heyetinin oy birliği ile aldığı ÇED raporunun olumsuz çıkmasına rağmen mahkemenin yürütmeyi durdurma kararını beklemeyen maden firması, bölgede faaliyetlerini sürdürmeye devam etti. Bursa İdare Mahkemesi, dün şirketin çalışmalarına yönelik yürütmeyi durdurma kararını verdi.