Bursa Yenişehir İlçesi’ne bağlı Kirazlıyayla Köyü’nde Meyra Madencilik tarafından yapılmak istenen ‘’Çinko, Kurşun, Bakır Zenginleştirme (Flotasyon) Tesisi ve Atık Barajı’’ Projesi, Kirazlıyayla halkının itirazlarıyla karşılandı. Geçimini tarım ve hayvancılıkla sürdüren, kullandıkları meraları, sulama göletleri, anıt sayılabilecek ağaçları projeyi başlatan şirket tarafından hızlıca yok edilen Kirazlıyayla halkı, yaşam alanlarını korumak, köyün varlıklarını geleceğe taşımak, sağlığını koruyabilmek adına itirazlarını, mücadelesini sürdürüyor.Proje alanı; orman, tarım ve hazine arazileri içerisinde yer almaktadır. 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’na göre ÇED alanı “Diğer Tarım Alanlarında” ve “Kırsal Yerleşim Alanlarında” ve “İznik gölü uzun mesafe koruma bandında” (Ruhsat alanının % 17’si ÇED başvuru alanının %10’u) kalmaktadır. Proje alanı Bursa’ya 60 km, Yenişehir’e 11 km uzaklıktadır. |
İhtilafın ismi: | Kirazlıyayla Çinko-Kurşun-Bakır Flotasyon Tesisi ve Atık Barajı Projesi |
Ülke: | Türkiye |
İl veya eyalet | Bursa |
Yer: | Yenişehir, Kirazlıyayla |
Konum hassasiyeti | YÜKSEK (yerel düzey) |
Ana kategori: | Maden ve yapı malzemesi çıkarımı |
Alt kategori: | Sulak alan ve kıyı yönetimi Ormansızlaştırma (orman yönetimi) Cevher artığı Toprak gaspı (land grabbing) Maden işleme Ulaşım kaynaklı kirlilik (sızıntı, toz ve salımlar, gürültü, ışık kirliliği) |
İhtilafa konu olan meta: | Kurşun Kurşun Kurşun Bakır Çinko Bakır Çinko Bakır Çinko |
Proje detayları | Kirazlıyayla Köyü (Mahallesi)'nde yapılması planlanan Çinko, Kurşun, Bakır Zenginleştirme (Flotasyon) Tesisi ve Atık Barajı Proje alanı; 1/100.000 Ölçekli 2020 yılı Bursa İl Çevre Düzeni Planı’nda ‘Diğer Tarım Alanları ve Orman Alanları’ içerisinde kalmaktadır. Meyra Madencilik tarafından ilgili projenin asıl etki alanına sahip maden ocağının ÇED raporu bakanlığa sunulmuş; 14/01/2014 tarihinde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmıştır. Proje alanında ve 3 km. mesafede tapu kayıtlarında görülmeyen topoğrafik olarak tepenin maden sahası değil İznik Gölü'ne bakan tarafta tarla vasıflı kısmi zeytinlik bulunmaktadır dolayısıyla etki alanı belirtilenden daha geniştir. Toplam 23,65 ha alanın 17,4 hektarı orman, 6,25 hektar alanı şahıs arazisidir. ÇED alanı (maden alanı) ve 4 km'lik yarıçap içerisinde 9 köy, bu köylere ait tarım ve hayvancılık arazileri, bu arazilerden geçimini sağlayan yani tarımsal faaliyetlerle geçinen köy halkı vardır. Kirazlıyayla teknik incelemesinde geçim kaynağı olarak belirtilen ürünler enginar, armut,ıhlamur, kiraz,ceviz, fındık ve arıcılık faaliyetleridir. Tarımsal alanlarda yaratılacak tahribatın yanısıra, yukarıda sıralanan ve tarımın değişmez girdisi olan su varlıklarının zarar görmesi, kirlenmesi, yok olması 230 yıldır burada ikamet eden Kirazlıyayla halkının yerinden edilmesi anlamına gelmektedir. ÇED raporunun birçok yerinde 'parsellerin tarım dışı amaçlı kullanım izni alınmadan sahada hiçbir işlem yapılmayacağı' belirtilmesine ve flotasyon-atık barajı kurulacak alan için hem Bursa İl Müdürlüğü’nün hem de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın olumsuz görüşü olmasına rağmen alanda inşaat çalışması başlamıştır. Ayrıca 2015 yılında ÇED olumlu kararı verilen 273,63 hektar ocak alanındaki tarım arazileri için alınması 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu gereği olan amaç dışı kullanım izni alınmadığı gibi toprak koruma projesi de hazırlanmamıştır. Bu nedenle maden sahasında bulunan tarım arazilerine, dikili tarım alanlarına ilişkin doğru bilgiler de üretilememiştir. (Politeknik, Kirazlıyayla Teknik Raporu, 18 Ekim 2020'den yararlanılmıştır) |
Proje alanı | Bağlı Olduğu Maden Ocağının Etki Alanı: 273,63 Hektar Proje Alanı: 23,65 Hektar |
Nüfus türü | Kırsal |
Etkilenen nüfus | 53.921 Kişi (Yenişehir İlçe Nüfusu) |
İhtilafın başlama yılı: | 14/01/2014 |
İlgili devlet kuruluşları: | Çevre ve Şehircilik Bakanlığı |
Harekete geçen sivil toplum kuruluşları: | Yenişehir Çevre Platformu (YEÇEP) Kirazlıyayla Doğa Koruma Derneği Cumhuriyet Kadınları Bursa Çevre Platformu (BUÇEP) DOĞADER Tüm Emekli-Sen Meslek Odaları: TMMOB Bursa Barosu Türk Tabipler Birliği Esnaf ve Zanaatkarlar Odası |
İhtilafın yoğunluk durumu | YÜKSEK (Sokak protestoları, görünür örgütlenmeler, tutuklanmalar, şiddet içeren çatışmalar) |
Karşı hareketin başladığı aşama: | Proje uygulamalarına tepki olarak |
Harekete geçen gruplar: | Çiftçiler Yerliler veya geleneksel topluluklar Yerel sivil toplum örgütleri Komşular/vatandaşlar/topluluklar Meslek odaları Kadınlar Bilim insanları/uzmanlar |
Harekete geçme şekilleri: | Alternatif rapor/bilgi oluşturma Ulusal ve uluslararası STK'ların müdahil olması Dava, mahkeme, yasal aktivizm ÇED raporlarına itirazlar Resmi şikayet dilekçeleri Sokak eylemleri |
Çevre etkileri | Görülen: Hava kirliliği, Biyolojik çeşitlilik kaybı (yaban hayatı, tarımsal çeşitlilik), Gıda güvenliğinin tehdidi ve gıda krizi (ekin bozulması vb.), Manzara/estetik kaybı, Gürültü kirliliği, Toprak kirlenmesi, Ormansızlaşma ve yeşil örtü kaybı Potansiyel: Seller (nehir, kıyı, çamur seli), Genetik kirlenme, İklim değişikliği, Atık taşkını, Yüzey suyu kirlenmesi/su kalitesinin (fizikokimyasal, biyolojik) düşmesi, Yer altı sularının kirlenmesi veya tükenmesi, Ekolojik ve hidrolojik dengenin bozulması, Cevher artığı sızıntıları |
Sağlık etkileri | Görülen: Kazalar, Yetersiz beslenme, Çevreyle ilgili diğer hastalıklar |
Sosyoekonomik etkiler | Görülen: Yerinden edilme/zorunlu göç, İş güvenliği eksikliği, işten çıkarma, işsizlik, Geçim kaynağı kaybı, Geleneksel bilgi/yöntem/kültür kaybı, Artan asker ve polis mevcudiyeti, Kadınlar üzerinde olumsuz etkiler, İnsan hakları ihlalleri, Topraksızlaşma, Doğal güzelliğin ve ilişkilendirilen yerel aidiyet duygusunun kaybı |
Projenin mevcut durumu | Planlanmış durumda |
İhtilaf sürecinde gerçekleşenler: | Aktivistlerin suçlanması Mahkeme kararı (başarısızlık) Göç/yerinden edilme Baskı ve askerileşme |
Varsa öneriler: | İlgili bölgede farklı maden projeleri başvuruları da mevcuttur. Yoğun çevresel kirliliklerin artmaması bu aşamada verilecek karara göre şekillenecektir. Etkilenecek doğal varlıkların bir an önce rehabilite edilerek projelere son verilmesi talep edilmektedir. |
Bu ihtilafta çevre adaleti sizce sağlandı mı?: | Hayır |
Neden? Kısaca açıklayınız: | Mahkeme tarafından istenen bilirkişi raporuna uyulmayarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sunulan ÇED raporu kabul edildi. Açılan karşı dava süreci devam etmektedir. |
İlgili yasa ve mevzuat - ihtilafla ilişkili hukukî metinler |
| ||||||
| |||||||
İlgili görseller (fotoğraflar, videolar) - ihtilafla ilgili fotoğraf ve video linkleri |
|
Katkıda bulunan: | Sultan Gülsün (Polen Ekoloji) |
Son güncelleme | 25/11/2020 |
İhtilaf no: | 5323 |
Images |
|
Kirazlıyayla’daki Altın Madeni İçin ÇED Raporu Olumsuz Kararı Verildi
Su kaynakları, tarım arazileri ve orman sahasının maden ve atık barajına karşı eylemler yapan Kirazlıyayla halkı ve Yenişehir Çevre Platformu (YEÇEP), “Firmanın çıkaracağı günlük, her 55 ton cevher için 894 ton toprağımızın kimyasallarla kirletilmesini ve yaşam alanımıza gömülmesini istemiyoruz. Biz Yenişehir Ovası’nın Marmara'nın çöplüğü olmasını istemiyoruz” açıklamasında bulunmuştu. Tepki gösteren yöre halkına firma tarafından noter kanalıyla ihtarname gönderilmesiyle Kirazlıyayla köylüleri tekrar bir araya gelerek, Meyra Madencilik şirketine karşı dava açtılar. Bilirkişi heyetinin oy birliği ile aldığı ÇED raporunun olumsuz çıkmasına rağmen mahkemenin yürütmeyi durdurma kararını beklemeyen maden firması, bölgede faaliyetlerini sürdürmeye devam etti. Bursa İdare Mahkemesi, dün şirketin çalışmalarına yönelik yürütmeyi durdurma kararını verdi.
|